Met een groepje van zeven mensen, twee Chinezen, een paar Spanjaarden en een Indonesische gids, lopen we door een verlaten landschap. Bomen zijn halverwege de stam als lucifers afgeknapt, er ligt overal grijze, poederachtige stof en als een slang loopt er een brede geul door het landschap heen. Het lijkt net alsof er zojuist een oorlog is gevoerd. We lopen op de meest actieve vulkaan van de wereld en het ziet er zo desolaat uit omdat een jaar geleden de Javaanse vulkaan (Merapi) zijn tanden heeft laten zien en lava en as heeft uitgespuwd. De geul is gevormd doordat het lava zich een weg naar beneden heeft weten te banen. We voelen ons een beetje ongemakkelijk maar de gids stelt ons gerust, het duurt nog zeker een paar dagen voordat een uitbarsting werkelijkheid kan worden. Het magma kan zich net zo goed terugtrekken en het kan dus ook zo maar dat er helemaal niets gebeurd. We hebben tijd genoeg om ons terug te trekken als de vulkaan zich gaat roeren. Dat voelt beter of toch niet?

De tocht blijkt erg gezellig te zijn - de gids heeft veel humor - en met de praktijk om ons heen nemen we de theorie snel op. De gids, een krasse knar van 66 jaar oud, loopt de jonkies compleet ondersteboven. Hé, waar blijven jullie nou, vraagt hij uitdagend als we allemaal met de tong op de grond over de omgevallen boomstronken heen klauteren. Ja, ja, jij hebt 28 jaar ervaring en kent daardoor alle weggetjes en kuilen, proberen we, de schaamte verbergend. Op het moment dat we dit zeggen, weten we natuurlijk dat dit argument niet sterk overkomt. Fysiek is deze man ons simpelweg de baas en misschien ook wel geestelijk. Uitgebreid vertelt hij over de eigenaardigheden en onvoorspelbaarheid van de vulkaan, terloops vertelt hij dat hij vorig jaar, als leider van het reddingsteam, één van de eersten was die de ruim driehonderd mensen bereikte, die tijdens de evacuatie niet wilden vertrekken. Eén man had zijn huis weten te bereiken maar was toen ingehaald door de giftige dampen en hete wolken, hij stond er als versteend bij. Beelden van Pompeii doemen bij ons op. Even valt de gids stil en hij lijkt terug te gaan naar die noodlottige dag, al snel pakt hij echter het rappe tempo weer op en maakt grappen alsof er niets is gebeurd.

Niet alleen de vulkaan Merapi maar geheel Java heeft op ons een blijvende indruk achtergelaten en we vragen ons werkelijk af waarom de meeste toeristen naar Bali gaan en de nabijgelegen eilanden overslaan. Misschien heeft het te maken met het feit dat de eilanden voor het grootste deel islamitisch zijn en minder westers zijn ingesteld? We weten het niet. Wel is het duidelijk dat Java veel te bieden heeft. Op het moment dat we de top van de Borobudur bereiktenen het uitzicht van het boeddhistische complex op ons in lieten werken, voelden we ons echt goed. De Prambanan, vijftig kilometer verderop, deed niet onder voor zijn bekendere broer. De spitsige grijszwarte Hindoeïstische tempels staken prachtig af tegen de helderblauwe lucht. In de avond mochten we hier nog een keer terugkomen, toen het beroemde verhaal de Ramayana werd opgevoerd, met op de achtergrond de mooi verlichte Prambanan. Groot was onze verbazing toen er opeens een Nederlandse cameraploeg opdook voor het programma ‘Wie is de reisleider?'. Het stokje van de gids werd overgedragen aan een nieuwe bekende persoonlijkheid, alleen mochten we nog niets verklappen.

Terug op de vulkaan Merapi beseffen we dat we langzaam uit de gevarenzone vertrekken en de bewoonde wereld betreden, de stilte wordt langzaam verdrongen door het geluid van scooters en auto's. In de vierde eeuw voor christus schreef Aristoteles dat de natuur niets doet zonder een bepaald doel. Zou het echt zo zijn? We zetten onze reis voort naar het supermoderne Singapore.